Stare Goranske Reci
абдеслиа – крпа за брисање после узимања абдеса
• абдес – прање пред молитву
• абер – вест, глас
• авале – избегавање контакта са непознатом особом
• адет – обичај
• ађо – стриц, млађи тата
• акраба – родбина
• акшам – вече, предвечерје
• алишта – одела
• алаф – опроштај, захвалност
• алајка – слушкиња
• алтипатлак – пиштољ
• амиџа – стриц; стари човек
• андиса – допаде
• апап – друг
• апансас – изненада
• апсана – затвор
• арка – заштита; подршка
• аросале – опчиниле
• арно – убаво, добро
• армелија – врста јелека
• аскер – војник
• асланка – храбра жена, лавица
• атер – обзир, воља
• аџамија – непунолетан младић, наивко
• ашиклија – изузетно лепа девојка, жена; љубавница
• бабо, бабајко, бавајко – отац у старијим годинама
• бабин з'бец – рано пролећно цвеће, нарцис
• Барбула – место између Крушева и Рестелице
• батиса – нестаде
• бастисале – опколиле
• Бели Поток – по месту где се копа земља за кречење
• Бела Страна – место у бродском атару
• бекице – добар сој оваца, обично за приплод
• бејт – пребацивање, подбадање
• белки – можда
• белезије – врста наруквица од ђинђува
• Беланин – житељ села Бела у Албанији, веома склон пљачки
• бендисује – допада
• бенебрек, беневрек – шајкане мушке панталоне, народна ношња, обично шивени код сеоских терзија
• бећар – момак, младић
• бешбијерде – златни накит
• бисаге – торба из два дела од козје длаке
• богуан, богуана – јединац, јединица; драг, мио
• борћ – дуг
• бошћа – марама
• Бројани – житељи села Брод
• брота се – мисли се
• брав – ован
• бу'а, боа – бува
• Бука – место у атару Глобочица
• буљук – крдо, стадо
• вакат – време, рок
• вапцујет – фарбају
• варосује се – бели се, спремање младе стављањем белила
• васијет – аманет, завештање
• в е д р о – дрвена посуда за мужу
• веђа – муња
• верем – туберкулозан
• веремлија – туберкулозан
• ветво – изношено
• вил (кундуре) – сјајне ципеле
• вич – посета, гости са поклоном приликом значајнијих догађаја у породици (рађање детета)
• вилајет – завичај
• вошка – вашка
• врвке – дебље вунене врвце за везивање опанака
• вутре – сутра
• Габројца – место у атару Рестелица
• гајле – брига
• гарес – претња, освета
• гледаник – момак, вољена особа
• гледаница – вољена девојка
• Горчин Камен – место у атару села Брод
• гостиљка – гошћа.
• градушка – град
• гурбет – печалба
• гуниче – део мушког одела од шајака
• давија – тужба, жалба, судски спор
• даденица – вереница
• дада – мајка, сестра, вољена женска особа
• дајџо – ујак
• дерт – брига
• дерман – лек
• дервен – клисура
• дечко руо – девојачка ношња
• дилбер – драги
• диплеше – паковаше, слагаше (одела)
• дросуљ – слине
• дуак – свечани свадбени прекривач за младу
• дубара – смицалица
• дуна – свет
• Дуна(в) – име чесме
• ђин саба – у цик зоре
• ђул – ружа
• ђузел – леп, красан
• ђок – добар бели коњ
• Ђурђојца – место у атару Орћуша
• ексик – недостатак
• есап – рачун
• еш – вршњак
• еште – још
• жбурна – нагло уђе
• жоут – жут
• жела – плаче
• Журјани – житељи села Жур
• завор – део између две њиве, природно омеђавање
• замаље – изгуби дах
• засај – стварно
• з'бан – шајакна кабаница
• зеер – врло љут, отрован
• зејнепа – невеста. млада жена. женско име
• зенгиљ – богат
• зећ – зет
• злова – љута
• зујет – зову на свадбу
• званци – званице; они које позивају на свадбу
• ибрик – бакарна посуда за воду
• извадена – верена
• игбалија – срећна
• ићиндија – по подне
• изин – одобрење
• измећар – радник, слуга
• измет – нега, помоћ, рад
• иљач – лек
• ифтира – љага
• ич – уопште
• ичаје – прича
• ишта – воља; љубав
• ишће – још
• јалојца – јалова овца
• јеменије – папуче
• јена – једна
• јетим – сиромах; особа без породице
• јирмик – гриз
• јутисале – изгубио у игри
• јужице – врвце од сламе за везивање снопова жита
• каарлија – забринута
• кабајет – кривица
• кабиље – родбина
• кабул – сагласност, пристанак
• кавал – врста музичког дувачког инструмента
• калабалак – већа породица, скупина
• калачојна – мушка народна игра
• Калисјани – житељи села Калисјан у Албанији
• калеша – овца са црном ознаком на челу; тамнопута особа
• каиљ – спреман готов
• каплама – шајакни огртач
• караман – крупан овчарски црни пас
• караорман – већи комплекс шуме
• карађузељ – лепа црна овца; лепа девојка, жена
• катиљ – крволочан
• катак – додатак при јелу, јело уз хлеб
• Кацулица – месо близу Брода
• качак – бегунац, одметник
• клашње – шајак
• клеч – штала
• кокор – локне на женској фризури; женска коса
• колбије – врста наруквица
• колсуз – срмен јелек
• комар – плетенице са украсима
• комар – коцка
• копице – крстаче
• коченица – размажена, маза
• крљук – врста овчарског штапа са хватаљком
• крмос (боја) – затворено црвена боја
• крпчића – марамице
• кртуљ – планинска трава
• к'скан – љубоморан
• ксмет – срећа
• кувет – снага
• кумкума – мастионица
• кумрија – гугутка; вољена особа
• кундре – ципеле
• курто – момак; супруг,
• Курто – мушко име
• курбан – жртвени ован
• курдисале – навили; поставили
• куршум – оловно зрно
• кутев – женске дуге гаће
• лаф(в) – човек изузетних особина
• лаурлија – љута кучка.
• Л'гој – место у Глобочиии
• лебарице – свадбарице; месиље
• летуачка – печалба
• ложица – кашика
• ложник – вунена тканина, душек, простире се преко рогоже или на поду
• Љајкова Маала – махала у Броду
• Љајкова Бачила – место у бродском атару
• мамудија – златни накит
• мандуљка – марама
• манеста, млајнеста – невеста, млада
• марас – душевно обољење; туга
• Маруша – планина
• маузер – врста пушке
• маруфет – марифетлук
• мацир – сеоба
• мемлечет – родни крај, свој вилајет
• меченица – млаченица
• Мздаћа – шума према Гостивару, одакле често Рестеличани доносе дрва
• мисирка – лепа девојка
• мито – новац који се даје за девојку приликом веридбе
• морава – планинска трава пријатног мириса
• мрша – тело, снага
• муабет – разговор
• мурићип – мастило,
• мусафири – гости
• муштилок – награда за добру вест
• надигнат – уображен
• надретив – наговорио
• назојке – предњи, украшени део опанака
• ногјце – продужетак доњег дела кутева, део народне ношње, ручно ткање са разнобојним шарама
• налбатин – поткивач
• наина – поносна
• наилија – цев пушке
• најпојчи – највише
• наситуале – нервирале
• нашушка – наговори, нахушка
• невазђетисујем – не одустајем
• нибет – сплет народних мелодија
• низем – редовна турска војска
• нички (глава) – погнуте главе
• нички (лежи) – потрбушке
• нозе – нос, нозенце
• новожена – младожења
• нуса – млада, невеста
• нуша – љуља
• нушаљка – љуљашка
• облага – опклада
• обојке – шајакни омотачи за ногу, шоферице
• опоничи – забринути се, онерасположити се
• оризлија – сарма са пиринчем
• орман – шума
• ођен – ватра
• ожгелдан – добро дошао
• пампур – воз
• пароса – остави
• перде – непровидна завеса
• перчин – чуперак косе на темену
• пијанка – извлачење среће, поготка, одлуке
• пика – шара, тачка на челу младе
• пиројка – пратљача, дрвени предмет за прање рубља
• пиша (дете) – спава
• пишује книга – пише писмо
• пишаница – судбина
• поарен – бољи
• подевај – дирај
• поземник – хлеб од полеглог жита
• покројец – покривач од вунене тканине
• полесок – настрешица
• полазено – први пут обучено
• полојна – струк
• пољај – види, погледај
• понадије – приде уз јело; понуда болеснику посебне хране
• поник – нерасположан, потиштен
• портарка – недомаћица
• потрепчинке – отпаци од жита, нечисто жито.
• постећија – крзно од овце
• пот – зној
• претури се – преобуци се
• претурен – пробушен
• пресно (млеко) – слатко млеко
• прглен – свечани ручак након две недаље по рођењу детета
• пристала – лепа
• приганице – врста уштипака, мекике
• пријати – обори
• Промка – место изнад села Бачке према Зли-Поток
• промена – ношња, одело
• промени се – обући свечано олело
• пује – пева
• пуца – дугме
• прће – пруће
• путник – печалбар, путник
• Равниште – место у селу Бачка
• ралице – звезде (Вел. кола)
• Расов Камен – место у Броду, испред Задкрста
• резиљ – брука
• риџа – молба
• руо – одело
• рогожа – душек од сламе, просгаре се на пoду собе
• саанче – метални тањирић
• саба – јутро
• сабајле – изјутра
• сабур – стрпљење
• сај – стварно
• Сајбија – Бог, Господ
• сајдисај (го) – поклони му пажњу
• салтанат – накит, украс
• сантина – специјална врста црног платна
• сардисале – опколили
• сеир – весеље
• Сечен Камен – место у бродском атару
• синија – врста тепсије
• ситарка – велика свечана марама на глави невесте
• скутача – женски део народне ношње; футарка
• сомун – врста белог хлеба
• сотреле – уништили
• спечалив – зарадио
• спројде – победи
• срмалије – срмене чарапе
• сунетлија – дете за обрезивање
• стрга – место за мужу овце
• страмује – млада у младожењиној кући седи или стоји да би је видела родбина
• стегај се – брини се
• страден – јединац
• сугаре – задње дете у породу, миљеник
• сурија – стадо оваца
• табијет – нарав
• танец – коловођа
• тарчук – овчарска торба за хлеб
• текина – сећање
• Тетоски Дервен – место на путу Брод–Тетово
• терлик – црни женски мантил, носе га само удате жене
• терџуманка – тумач, преводилац
• телосана – украшена невестина коса
• топка – грудва, лопта
• трло – одбор
• трон – кревет
• турена – разведена
• турли – разни
• турчинец – врста планинског цвећа
• туџар – трговац
• ћар – зарада
• ћевре – бела танка марама
• ћелеч – #
• ћерлоса – наследи, искористи
• ћеране – јавна кућа
• ћерата – зла особа
• ћустек – сребрни ланац за сат
• Ћурулец – место у атару села Лештане где испраћају печалбаре, путнике, војнике
• убавштина – згода
• улав (ф) – луд, луцкаст
• уатројник – наводаџцја
• фајда – вајда, ћар
• ферман – позив
• фес – турска капа
• фидан – изданак; висок, витак
• фићир – сугестија
• фукара – сиромах
• Царева Чешма – добра планинска вода испод врха Овчинец
• Царина – место у мличком атару
• цунем – пољубим
• чадер – сунцобран
• чалам – надмено понашање
• чакар – соко, отвореносива боја
• чамица – врста цвећа жуте боје
• челеч – деца, чељад
• челебија – господин, елегантан младић, племићког рода
• чопур – мутна вода са примесом земље
• чучка – предњи део фризуре (код мушкараца)
• чучка борина – рукохват
• чучка – клип од кукуруза
• чума – куга
• џамадан – део мушке народне ношње
• џемајет – старији људи у селу
• џеназе – мртвац
• џенетско – рајско
• џепане – муниција
• џигаре – цигаре
• шаити – сведоци
• шамија – женска марама у боји
• шака – шала
• шарка книга – шарено писмо
• шербет – заслађена вода
• шиврета – марама
• шилејина – старија јагњад
• шише – флаша
• Шиштејани – житељи горанског села Шиштеец, сада у Албанији
• шпотаје – оговарају
• штице – даске
• Штиројца – планина у рестеличком атару
• шукаје – звижде
• шупељка – врста дувачког инструмента
• абдес – прање пред молитву
• абер – вест, глас
• авале – избегавање контакта са непознатом особом
• адет – обичај
• ађо – стриц, млађи тата
• акраба – родбина
• акшам – вече, предвечерје
• алишта – одела
• алаф – опроштај, захвалност
• алајка – слушкиња
• алтипатлак – пиштољ
• амиџа – стриц; стари човек
• андиса – допаде
• апап – друг
• апансас – изненада
• апсана – затвор
• арка – заштита; подршка
• аросале – опчиниле
• арно – убаво, добро
• армелија – врста јелека
• аскер – војник
• асланка – храбра жена, лавица
• атер – обзир, воља
• аџамија – непунолетан младић, наивко
• ашиклија – изузетно лепа девојка, жена; љубавница
• бабо, бабајко, бавајко – отац у старијим годинама
• бабин з'бец – рано пролећно цвеће, нарцис
• Барбула – место између Крушева и Рестелице
• батиса – нестаде
• бастисале – опколиле
• Бели Поток – по месту где се копа земља за кречење
• Бела Страна – место у бродском атару
• бекице – добар сој оваца, обично за приплод
• бејт – пребацивање, подбадање
• белки – можда
• белезије – врста наруквица од ђинђува
• Беланин – житељ села Бела у Албанији, веома склон пљачки
• бендисује – допада
• бенебрек, беневрек – шајкане мушке панталоне, народна ношња, обично шивени код сеоских терзија
• бећар – момак, младић
• бешбијерде – златни накит
• бисаге – торба из два дела од козје длаке
• богуан, богуана – јединац, јединица; драг, мио
• борћ – дуг
• бошћа – марама
• Бројани – житељи села Брод
• брота се – мисли се
• брав – ован
• бу'а, боа – бува
• Бука – место у атару Глобочица
• буљук – крдо, стадо
• вакат – време, рок
• вапцујет – фарбају
• варосује се – бели се, спремање младе стављањем белила
• васијет – аманет, завештање
• в е д р о – дрвена посуда за мужу
• веђа – муња
• верем – туберкулозан
• веремлија – туберкулозан
• ветво – изношено
• вил (кундуре) – сјајне ципеле
• вич – посета, гости са поклоном приликом значајнијих догађаја у породици (рађање детета)
• вилајет – завичај
• вошка – вашка
• врвке – дебље вунене врвце за везивање опанака
• вутре – сутра
• Габројца – место у атару Рестелица
• гајле – брига
• гарес – претња, освета
• гледаник – момак, вољена особа
• гледаница – вољена девојка
• Горчин Камен – место у атару села Брод
• гостиљка – гошћа.
• градушка – град
• гурбет – печалба
• гуниче – део мушког одела од шајака
• давија – тужба, жалба, судски спор
• даденица – вереница
• дада – мајка, сестра, вољена женска особа
• дајџо – ујак
• дерт – брига
• дерман – лек
• дервен – клисура
• дечко руо – девојачка ношња
• дилбер – драги
• диплеше – паковаше, слагаше (одела)
• дросуљ – слине
• дуак – свечани свадбени прекривач за младу
• дубара – смицалица
• дуна – свет
• Дуна(в) – име чесме
• ђин саба – у цик зоре
• ђул – ружа
• ђузел – леп, красан
• ђок – добар бели коњ
• Ђурђојца – место у атару Орћуша
• ексик – недостатак
• есап – рачун
• еш – вршњак
• еште – још
• жбурна – нагло уђе
• жоут – жут
• жела – плаче
• Журјани – житељи села Жур
• завор – део између две њиве, природно омеђавање
• замаље – изгуби дах
• засај – стварно
• з'бан – шајакна кабаница
• зеер – врло љут, отрован
• зејнепа – невеста. млада жена. женско име
• зенгиљ – богат
• зећ – зет
• злова – љута
• зујет – зову на свадбу
• званци – званице; они које позивају на свадбу
• ибрик – бакарна посуда за воду
• извадена – верена
• игбалија – срећна
• ићиндија – по подне
• изин – одобрење
• измећар – радник, слуга
• измет – нега, помоћ, рад
• иљач – лек
• ифтира – љага
• ич – уопште
• ичаје – прича
• ишта – воља; љубав
• ишће – још
• јалојца – јалова овца
• јеменије – папуче
• јена – једна
• јетим – сиромах; особа без породице
• јирмик – гриз
• јутисале – изгубио у игри
• јужице – врвце од сламе за везивање снопова жита
• каарлија – забринута
• кабајет – кривица
• кабиље – родбина
• кабул – сагласност, пристанак
• кавал – врста музичког дувачког инструмента
• калабалак – већа породица, скупина
• калачојна – мушка народна игра
• Калисјани – житељи села Калисјан у Албанији
• калеша – овца са црном ознаком на челу; тамнопута особа
• каиљ – спреман готов
• каплама – шајакни огртач
• караман – крупан овчарски црни пас
• караорман – већи комплекс шуме
• карађузељ – лепа црна овца; лепа девојка, жена
• катиљ – крволочан
• катак – додатак при јелу, јело уз хлеб
• Кацулица – месо близу Брода
• качак – бегунац, одметник
• клашње – шајак
• клеч – штала
• кокор – локне на женској фризури; женска коса
• колбије – врста наруквица
• колсуз – срмен јелек
• комар – плетенице са украсима
• комар – коцка
• копице – крстаче
• коченица – размажена, маза
• крљук – врста овчарског штапа са хватаљком
• крмос (боја) – затворено црвена боја
• крпчића – марамице
• кртуљ – планинска трава
• к'скан – љубоморан
• ксмет – срећа
• кувет – снага
• кумкума – мастионица
• кумрија – гугутка; вољена особа
• кундре – ципеле
• курто – момак; супруг,
• Курто – мушко име
• курбан – жртвени ован
• курдисале – навили; поставили
• куршум – оловно зрно
• кутев – женске дуге гаће
• лаф(в) – човек изузетних особина
• лаурлија – љута кучка.
• Л'гој – место у Глобочиии
• лебарице – свадбарице; месиље
• летуачка – печалба
• ложица – кашика
• ложник – вунена тканина, душек, простире се преко рогоже или на поду
• Љајкова Маала – махала у Броду
• Љајкова Бачила – место у бродском атару
• мамудија – златни накит
• мандуљка – марама
• манеста, млајнеста – невеста, млада
• марас – душевно обољење; туга
• Маруша – планина
• маузер – врста пушке
• маруфет – марифетлук
• мацир – сеоба
• мемлечет – родни крај, свој вилајет
• меченица – млаченица
• Мздаћа – шума према Гостивару, одакле често Рестеличани доносе дрва
• мисирка – лепа девојка
• мито – новац који се даје за девојку приликом веридбе
• морава – планинска трава пријатног мириса
• мрша – тело, снага
• муабет – разговор
• мурићип – мастило,
• мусафири – гости
• муштилок – награда за добру вест
• надигнат – уображен
• надретив – наговорио
• назојке – предњи, украшени део опанака
• ногјце – продужетак доњег дела кутева, део народне ношње, ручно ткање са разнобојним шарама
• налбатин – поткивач
• наина – поносна
• наилија – цев пушке
• најпојчи – највише
• наситуале – нервирале
• нашушка – наговори, нахушка
• невазђетисујем – не одустајем
• нибет – сплет народних мелодија
• низем – редовна турска војска
• нички (глава) – погнуте главе
• нички (лежи) – потрбушке
• нозе – нос, нозенце
• новожена – младожења
• нуса – млада, невеста
• нуша – љуља
• нушаљка – љуљашка
• облага – опклада
• обојке – шајакни омотачи за ногу, шоферице
• опоничи – забринути се, онерасположити се
• оризлија – сарма са пиринчем
• орман – шума
• ођен – ватра
• ожгелдан – добро дошао
• пампур – воз
• пароса – остави
• перде – непровидна завеса
• перчин – чуперак косе на темену
• пијанка – извлачење среће, поготка, одлуке
• пика – шара, тачка на челу младе
• пиројка – пратљача, дрвени предмет за прање рубља
• пиша (дете) – спава
• пишује книга – пише писмо
• пишаница – судбина
• поарен – бољи
• подевај – дирај
• поземник – хлеб од полеглог жита
• покројец – покривач од вунене тканине
• полесок – настрешица
• полазено – први пут обучено
• полојна – струк
• пољај – види, погледај
• понадије – приде уз јело; понуда болеснику посебне хране
• поник – нерасположан, потиштен
• портарка – недомаћица
• потрепчинке – отпаци од жита, нечисто жито.
• постећија – крзно од овце
• пот – зној
• претури се – преобуци се
• претурен – пробушен
• пресно (млеко) – слатко млеко
• прглен – свечани ручак након две недаље по рођењу детета
• пристала – лепа
• приганице – врста уштипака, мекике
• пријати – обори
• Промка – место изнад села Бачке према Зли-Поток
• промена – ношња, одело
• промени се – обући свечано олело
• пује – пева
• пуца – дугме
• прће – пруће
• путник – печалбар, путник
• Равниште – место у селу Бачка
• ралице – звезде (Вел. кола)
• Расов Камен – место у Броду, испред Задкрста
• резиљ – брука
• риџа – молба
• руо – одело
• рогожа – душек од сламе, просгаре се на пoду собе
• саанче – метални тањирић
• саба – јутро
• сабајле – изјутра
• сабур – стрпљење
• сај – стварно
• Сајбија – Бог, Господ
• сајдисај (го) – поклони му пажњу
• салтанат – накит, украс
• сантина – специјална врста црног платна
• сардисале – опколили
• сеир – весеље
• Сечен Камен – место у бродском атару
• синија – врста тепсије
• ситарка – велика свечана марама на глави невесте
• скутача – женски део народне ношње; футарка
• сомун – врста белог хлеба
• сотреле – уништили
• спечалив – зарадио
• спројде – победи
• срмалије – срмене чарапе
• сунетлија – дете за обрезивање
• стрга – место за мужу овце
• страмује – млада у младожењиној кући седи или стоји да би је видела родбина
• стегај се – брини се
• страден – јединац
• сугаре – задње дете у породу, миљеник
• сурија – стадо оваца
• табијет – нарав
• танец – коловођа
• тарчук – овчарска торба за хлеб
• текина – сећање
• Тетоски Дервен – место на путу Брод–Тетово
• терлик – црни женски мантил, носе га само удате жене
• терџуманка – тумач, преводилац
• телосана – украшена невестина коса
• топка – грудва, лопта
• трло – одбор
• трон – кревет
• турена – разведена
• турли – разни
• турчинец – врста планинског цвећа
• туџар – трговац
• ћар – зарада
• ћевре – бела танка марама
• ћелеч – #
• ћерлоса – наследи, искористи
• ћеране – јавна кућа
• ћерата – зла особа
• ћустек – сребрни ланац за сат
• Ћурулец – место у атару села Лештане где испраћају печалбаре, путнике, војнике
• убавштина – згода
• улав (ф) – луд, луцкаст
• уатројник – наводаџцја
• фајда – вајда, ћар
• ферман – позив
• фес – турска капа
• фидан – изданак; висок, витак
• фићир – сугестија
• фукара – сиромах
• Царева Чешма – добра планинска вода испод врха Овчинец
• Царина – место у мличком атару
• цунем – пољубим
• чадер – сунцобран
• чалам – надмено понашање
• чакар – соко, отвореносива боја
• чамица – врста цвећа жуте боје
• челеч – деца, чељад
• челебија – господин, елегантан младић, племићког рода
• чопур – мутна вода са примесом земље
• чучка – предњи део фризуре (код мушкараца)
• чучка борина – рукохват
• чучка – клип од кукуруза
• чума – куга
• џамадан – део мушке народне ношње
• џемајет – старији људи у селу
• џеназе – мртвац
• џенетско – рајско
• џепане – муниција
• џигаре – цигаре
• шаити – сведоци
• шамија – женска марама у боји
• шака – шала
• шарка книга – шарено писмо
• шербет – заслађена вода
• шиврета – марама
• шилејина – старија јагњад
• шише – флаша
• Шиштејани – житељи горанског села Шиштеец, сада у Албанији
• шпотаје – оговарају
• штице – даске
• Штиројца – планина у рестеличком атару
• шукаје – звижде
• шупељка – врста дувачког инструмента